Reformišući i objedinjavajući prethodne instrumente finansijske podrške državama kandidatima i potencijalnim kandidatima za članstvo (CARDS, SAPARD, ISPA, PHARE, Turkey Instruments), Evropska unija je 2006. godine ustanovila Instrument pretpristupne podrške, s ciljem da na efikasan i sveobuhvatan način podrži jačanje institucija, sprovođenje ključnih reformskih procesa u okviru procesa pristupanja EU, ali i pruži podršku ukupnom društveno-ekonomskom razvoju.
IPA se sprovodi kroz više zasebnih dijelova, odnosno komponenti/oblasti podrške/sektora u okviru kojih se realizuju pojedinačni višegodišnji ili jednogodišnji programi ili projekti. Svaki projekat, pored IPA sredstava, mora uključivati i određeni iznos sredstava opredijeljenih iz nacionalnog budžeta, u vidu nacionalnog kofinansiranja. Ovaj iznos varira u zavisnosti od oblasti podrške, vrste projekta i ugovora koji se sprovodi.
Pravila u vezi sa za implementacijom podrške definisana su sljedećim uredbama:
Uredba Evropske komisije o uspostavljanju Instrumenta za pretpristupnu podršku (IPA), od 12. juna 2007.
uključujući:
Izmjene_br._802010_na_Uredbu _EK_7182007.pdf, od 28. januara 2010.;
Izmjene_br._8132012_na_Uredbu_EK_7182007.pdf, od 12. septembra 2012.;
Kako bi se povećao opšti uticaj, sveobuhvatna finansijska podrška EU fokusira se na područja u kojima su reforme ili investicije najpotrebnije za ispunjavanje kriterijuma za pristupanje. Prioriteti je pružanje pomoći državama korisnicama u sprovođenju političkih reformi, podrška socijalnom i ekonomskom razvoju, jačanje regionalne integracije i teritorijalne saradnje i jačanje sposobnosti korisnika da ispune obaveze koji proističu iz članstva u EU kroz usklađivanje i sprovođenje pravne tekovine EU.
IPA podstiče napore država korisnica u njihovim naporima ka jačanju demokratskih institucija i vladavine prava, reformi državne uprave, reformi privrede, poštovanju lјudskih i manjinskih prava, promociji jednakosti između polova, jačanju civilnog društva, unapređenju regionalne saradnje, dostizanju održivog razvoja i smanjenju siromaštva.
Od početka sprovođenja IPA podrške, koja se planira i sprovodi na sedmogodišnjem nivou, u Crnoj Gori su do sada realizovani ili će se realizovati projekti koji su podržani sredstvima IPA kroz finansijske perspektive IPA 2007-20013 (IPA I), IPA 2014-2020 (IPA II) i IPA 2021-2021 (IPA III). Pored pojedinačnih projekata koji se realizuju kroz pomenute sedmogodišnje finansijske perspektive u okviru nacionalnih programa, IPA uključuje i podršku koja se obezbjeđuje i kroz regionalne programe i instrumente, kao što su program Višekorisničke Ipe, Zapadnobalkanski investicioni okvir i Programi Unije, kao i kroz programe prekogranične i transnacionalne saradnje.
